ربه كا سولنيت (متولد 1961) نویسنده آمریکایی است. وی درباره موضوعات مختلفی از جمله فمینیسم، محیط، سیاست، مکان و هنر کتاب نوشته است.سولنیت از دهه 1980 روی کارزارهای زیست محیطی و حقوق بشری کار کرده. وی در مورد علاقه خود به تغییرات آب و هوا و کار 350.org و Sierra Club و حقوق زنان به ویژه خشونت علیه زنان بحث کرده است.
امید در تاریکی
نگاهی متفاوت و تامل برانگیز به مقوله امید
خانم ربه کا سولنیت، نویسنده و فعال اجتماعی، در اثر خواندنی خود “امید در تاریکی”، نگاه جالبی به مقوله امید دارد. نویسنده اعتقاد دارد گفتن اینکه امید چه چیزی نیست بسیار مهم است. از دید سولنیت، امید این باور نیست که هر چیزی روبراه بوده،هست یا خواهدشد. امید مورد نظر خانم سولنیت به زعم نگارنده، از نوع اقدام و عمل در شرایط ابهام است. یعنی در مقابله با عدم قطعیت ها دست به تسلیم نزنیم و صرفا نظاره گر نباشیم تا بلکه”ان شا الله همه چیز درست خواهد شد” بشود.امید مورد نظر نویسنده بر این فرض استوار است که مانمی دانیم چه پیش خواهد آمد و در فضای عدم قطعیت جای کافی برای عمل وجود دارد.
امید، استقبال از ناشناخته ها
به زعم سولنیت در کتاب امید در تاریکی، امید استقابل از ناشناخته ها و ناشناختنی ها است. بدیلی برای قطعیت خوش بینی و بدبینی است. امید باور به اهمیت عمل ماست هرچند چگونگی و زمان تاثیر آن را ندانیم. نویسنده در بخشی از کتاب اشاره می کند:”امید تنها سرآغاز است. جایگزین عمل نیست و بلکه تنها مبنای آن است…امید شما را به مقصد می رساند و عمل شما را فراتر می برد.
شاخه ها امیدند، ریشه ها حافظه
هرچند امید راجع به آینده است اما زمینه های آن در پیشینه و خاطرات گذشته بنا می شود. می نویسد:” فراموشی به انحای گوناگونی به ناامیدی منتهی می شود. وضع موجود می خواهد شما باور کنید تغییرناپذیر، ناگزیر و رویین تن است و فقدان خاطذه یک دنیای در حال تغییر پویا هم به این دیدگاه دامن می زند.”
در بخشی از کتاب آمده: ” یک مفهوم معادل عمومی برای افسردگی فردی وجود دارد، حالتی که در آن کل ملت یا جامعه و نه یک فرد، احساس گیر افتادن می کند. اوضاع همیشه رو به بهبود نیست، اما در حال تغییر است و ما با کنش خود می توانیم در این تغییر نقش داشته باشیم. همین جاست که امید و حافظه، آن حافظه جمعی که تاریخ می نامیم، وارد صحنه می شود.”
پیش بینی ناپذیری، فضای ظهور امید
“ما نمی دانیم چه چیزی، چگونه یا چه زمانی قرار است رخ دهد و خود همین عدم قطعیت فضای حضور امید است.” خانم سولنیت، با طرح این ایده، حداقل به زعم من برای ما جماعت ایرانی فرورفته در عدم قطعیت و ابهام، پیامی دارد. برداشت من را شاید بتوان در قالب این شعر بیان کرد: به راه بادیه رفتن، به از نشستن باطل…
از ویرجینیا وولف نقل می کند:”آینده تاریک است، که در کل به گمانم تاریکی بهترین چیزی است که آینده می تواند باشد.” البته این تاریکی به معنی سیاهی نیست بلکه اشاره به نامعلوم بودن دارد.ر چند بخصوص برای ما، حال هم در تاریکی است.
بیش از این اطاله کلام است. پیشنهاد می کنم لذت خواندن این کتاب را تجربه کنید اما برای خواندنش عجله نکنید. امید در تاریکی را باید با تامل خواند و در صفحات آن تعمق کرد. این می تواند یک تغییر در جهان بینی ما باشد.